Akhepatar By Bindu Bhatt (Sahitya Akademi 2003 Award Winner Novel)

અખેપાતર (Winner Of The Sahitya Academy Award)

બિન્દુબેન ભટ્ટ

ગુજરાતી સાહિત્યમાં સ્ત્રી-લેખનની એક ગૌરવશાળી પરંપરા રહી છે. આધુનિક સમયમાં બિન્દુબેન ભટ્ટ આ પરંપરાના સશક્ત હસ્તાક્ષર છે. બિન્દુબેન હિન્દીના પ્રાધ્યાપિકા છે અને ગુજરાતી-હિન્દી એમ બંને ભાષામાં સમાન રીતે સક્રિય છે.

આજે નારી મુક્તિના નામે જે લેખન થઈ રહ્યું છે તે વાંચીએ ત્યારે લાગે છે કે ખરેખર આ મુક્તિ છે ખરી ? હિન્દી ફિલ્મોમાં જે દશા અભિનેત્રીઓની છે કે આગળ આવવું હોય તો પ્રદર્શન કરો… – એ જ માનસિકતાની ગુલામ કોઈ-કોઈ લેખિકાઓ પણ છે. કારણ કે દૈહિક સ્તર પર લખવાવાળી લેખિકાઓને મળે છે વાહ…વાહ અને સેલિબ્રિટીનું સ્ટેટસ ! જ્યારે બૌદ્ધિક સ્તરપર લખનારી લેખિકાઓના લેખન પર જ પ્રશ્નાર્થ લાગી જાય છે. આવી વિષમ પરિસ્થિતિમાં પણ કોઈ કોઈ હસ્તાક્ષર એવા છે જે સ્ત્રીની ગરિમાને પોતાના પાત્રોમાં ભરીને સાચી સ્ત્રીને અને સ્ત્રીના સત્યને નિખારે છે, આમાં એક નામ છે બિન્દુબેન ભટ્ટ. સન 2003નો કેન્દ્રિય સાહિત્ય અકાદમી-દિલ્હીનો એવોર્ડ મેળવનાર બિન્દુબેન ભટ્ટની નવલકથા ‘અખેપાતર’ (અક્ષયપાત્ર) વિશેની આ વાત છે. ‘અખેપાતર’ની નાયિકા કંચનબા, ભારતીય લેખિકાઓના સ્ત્રીપાત્રોમાં એક સકારાત્મક માઈલસ્ટોન બનીને ઊભાં છે.